Raport obejmuje wyniki badań prowadzonych w trzynastu krajach Unii Europejskiej, w których zamieszkuje największa liczba muzułmanów: w Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Niemczech, Szwecji i we Włoszech. Badania prowadzono również w Portugalii, ale z racji niewielkiej liczby respondentów kraje te nie zostały uwzględnione w końcowym raporcie.
Dyskryminacja muzułmanów w Europie.
Jest nowy raport. Z danych przedstawionych przez FRA wynika, że aż 47% muzułmanów doświadcza różnorodnych form dyskryminacji lub rasistowskich ataków.
Co więcej, liczba ta wzrosła o osiem punktów procentowych w porównaniu z wcześniejszymi wynikami z 2016 roku, kiedy to 39% ankietowanych potwierdziło podobne doświadczenia.
Na przestrzeni pięciu lat 27% muzułmanów zetknęło się z rasistowskimi aktami przemocy, a 22% doświadczyło ich w ciągu roku przed badaniem. Sytuacja ta ma wyraźny wpływ na życie społeczne i zdrowie muzułmanów w Europie, a problem rasizmu coraz częściej dotyka nie tylko dorosłych, ale także dzieci.
Dyskryminacja w życiu codziennym
Z raportu wynika, że dyskryminacja muzułmanów rozciąga się na wszystkie aspekty ich życia, w tym na rynek pracy, dostęp do edukacji oraz mieszkalnictwo.
Blisko 40% respondentów potwierdziło, że w procesie szukania pracy doświadczyli dyskryminacji, a 41% twierdzi, że pracuje poniżej swoich kwalifikacji. Raport wskazuje również, że muzułmanie mają trudności z wynajmem i zakupem mieszkań – 35% badanych przyznało, że spotkało się z problemami na tym polu, co stanowi wzrost o 13 punktów procentowych w stosunku do roku 2016.
Te ograniczenia mają głębokie skutki społeczne. Muzułmanie częściej niż inne grupy społeczne żyją w biedzie, gnieżdżą się w małych i zatłoczonych mieszakaniach, a ich dzieci rzadziej kończą edukację na poziomie wyższym.
- 40% badanych zakończyło naukę maksymalnie na poziomie gimnazjalnym, co stanowi znaczną różnicę w porównaniu z całą populacją, w której ten odsetek wynosi 25%.
- Dzieci muzułmańskie często spotykają się z dyskryminacją w szkołach – 16% rodziców zgłasza, że ich dzieci są prześladowane, z czego 6% przyznaje, że są to przypadki przemocy fizycznej.
Wpływ dyskryminacji na zdrowie psychiczne
Dyskryminacja i rasizm mają również negatywny wpływ na zdrowie psychiczne muzułmanów. Ponad połowa osób, które padły ofiarą rasistowskiej przemocy, przyznaje, że doświadczyła problemów psychicznych, takich jak depresja i stany lękowe.
22% z nich boi się wychodzić z domów i unika miejsc publicznych. Co więcej, około jedna trzecia ofiar przemocy na tle rasistowskim doświadczyła obrażeń fizycznych, ale nie zgłaszała tego ani nie szukała pomocy medycznej. Tylko 10% musiało skorzystać z pomocy lekarskiej lub zostało hospitalizowanych.
Wpływ skrajnej prawicy i sytuacji międzynarodowej
Eksperci FRA zauważają, że nasilający się rasizm wobec muzułmanów jest wynikiem rosnących wpływów skrajnej prawicy oraz konfliktów na Bliskim Wschodzie, które dodatkowo podsycają antyimigranckie nastroje w Europie.
W Austrii, gdzie Wolnościowa Partia Austrii (FPO) zyskuje coraz większe poparcie, aż 71% muzułmanów przyznało, że padło ofiarą rasizmu. Podobnie w Niemczech, gdzie Alternatywa dla Niemiec (AfD) rośnie w siłę – 68% tamtejszych muzułmanów potwierdza doświadczenie dyskryminacji.
- Należy także zauważyć, że dane przedstawione w raporcie FRA zostały zebrane przed atakiem Hamasu na Izrael w październiku 2023 roku.
- Konflikt ten, w którym zginęło 1,2 tys. Izraelczyków oraz tysiące Palestyńczyków, doprowadził do wzrostu napięć i eskalacji antyislamskiej retoryki w Europie.
- Po wybuchu konfliktu liczba incydentów antymuzułmańskich jeszcze bardziej wzrosła, co potwierdzają doniesienia organizacji pozarządowych oraz władz wielu krajów.
Kobiety w hidżabach szczególnie narażone
Szczególnie narażone na dyskryminację są kobiety noszące hidżab, których przynależność religijna jest bardziej widoczna w przestrzeni publicznej.
W przypadku młodych kobiet w wieku 16–24 lat, noszących chusty zakrywające włosy, aż 58% z nich doświadczyło dyskryminacji. Wśród wszystkich grup wiekowych 27% muzułmanek noszących hidżab potwierdziło, że padło ofiarą prześladowań, a 16% tych, których strój nie wskazuje bezpośrednio na przynależność religijną, także spotkało się z dyskryminacją.
Dyskryminacja wynika nie tylko z przynależności religijnej, ale także z innych form dyskryminacji, takich jak pochodzenie etniczne czy kolor skóry. Jest to często skomplikowana forma dyskryminacji wielowarstwowej, która dotyka wielu grup społecznych.
Problemy zgłaszania incydentów
Mimo nasilającej się przemocy i dyskryminacji zaledwie kilka procent muzułmanów zgłasza te incydenty odpowiednim władzom. Wielu z nich obawia się, że zgłoszenie nie przyniesie żadnych rezultatów bądź nie chcą angażować się w skomplikowaną i czasochłonną procedurę biurokratyczną.
Często brakuje im również dowodów na zaistniałe incydenty. W odpowiedzi na te obawy FRA apeluje do władz krajów członkowskich Unii Europejskiej o wprowadzenie skuteczniejszych mechanizmów zwalczania rasizmu i dyskryminacji.