16 kwietnia, 2025

Alarmująca zależność między stosowaniem pestycydów a chorobą Parkinsona. Renomowany ekspert neurologii alarmuje: Co, do diabła, robiliśmy?

Alarmująca zależność między stosowaniem pestycydów a chorobą Parkinsona. Renomowany ekspert neurologii alarmuje: Co, do diabła, robiliśmy?

„`html

Nieznana tragedia MPTP: Przełomowy przypadek lat 80-tych

W lecie 1982 roku do szpitala w Kalifornii przyjęto siedmiu młodych użytkowników heroiny z objawami paraliżu i niemoty. Byli zdrowi, dopóki syntetyczny narkotyk stworzony w prowizorycznych laboratoriach nie „zamroził” ich w ciałach. MPTP, neurotoksyczna substancja, zniszczyła istotę czarną mózgu odpowiedzialną za kontrolę ruchu, wywołując objawy późnego stadium choroby Parkinsona niemal z dnia na dzień. Odkrycie to szokowało neurologów, którzy dotąd łączyli chorobę Parkinsona głównie z procesami starzenia się.

Podobieństwo MPTP do parakwatu

Jeszcze bardziej niepokojące było to, że MPTP pod względem chemicznym przypominał parakwat, powszechnie stosowany środek chwastobójczy. Chociaż lekarstwa pomogły niektórym pacjentom częściowo odzyskać ruchliwość, uszkodzenia były trwałe, a żadna z osób nie w pełni odzyskała zdrowie.

Bas Bloem: Inspiracja do badań nad Parkinsonem

Młody holenderski lekarz Bas Bloem, zainspirowany tą historią, w 1989 roku postanowił współpracować z neurologiem Williamem Langstonem w USA. Langston odkrył związek MPTP z chorobą Parkinsona, co głęboko wpłynęło na Bloema. Jak sam mówi, doświadczenie to odmieniło jego perspektywę na temat choroby i jej przyczyn.

Choroba spowodowana przez człowieka

Obecnie, w wieku 58 lat, Bloem prowadzi renomowaną na całym świecie klinikę w Radboud University Medical Center w Nijmegen, gdzie leczy setki pacjentów rocznie. Badania jego zespołu koncentrują się na wczesnej diagnozie i profilaktyce choroby Parkinsona.

Naukowa i społeczna działalność Bloema

Oprócz klinicznej pracy Bloem aktywnie dzieli się swoimi odkryciami, uczestnicząc w międzynarodowych konferencjach i konsultując się z decydentami politycznymi. Jego działalność łączy zarówno opiekę nad pacjentami, jak i edukację społeczną w zakresie potencjalnych źródeł choroby Parkinsona, szczególnie tych związanych z czynnikami środowiskowymi.

Wzrost liczby przypadków Parkinsona

Odnotowano, że występowanie choroby Parkinsona na świecie wzrosło ponad dwukrotnie w ciągu ostatnich 20 lat, a w ciągu kolejnych dwóch dekad liczba ta może się ponownie podwoić. Staje się ona jednym z najszybciej rozwijających się schorzeń neurologicznych, przewyższającym często udary mózgowe i stwardnienie rozsiane.

Środowiskowe przyczyny choroby

Bloem wraz z amerykańskim neurologiem Rayem Dorseyem uznali w artykule z 2024 roku, że choroba Parkinsona jest głównie wynikiem czynników środowiskowych, takich jak zanieczyszczenie powietrza, rozpuszczalniki przemysłowe i pestycydy. W ich pracach podkreślają, że te czynniki wpływają bardziej na rozwój choroby niż predyspozycje genetyczne.

Pestycydy a choroba Parkinsona

  • Duża część pacjentów kliniki Bloema to osoby mieszkające na obszarach wiejskich z intensywnością stosowania pestycydów.
  • Parakwat, zakazany w Europie w 2007 roku, nadal jest stosowany w wielu krajach i potencjalnie powiązany z chorobą Parkinsona.
  • Glifosat, najczęściej stosowany na świecie herbicyd, pozostaje kontrowersyjny, choć żadna regulacja nie wiązała go bezpośrednio z chorobą Parkinsona. Bayer, jego producent, podkreśla, że brak dowodów na jego neurotoksyczność.

Zmieniające się perspektywy regulacyjne

Bloem jest krytyczny wobec aktualnych regulacji, które koncentrują się głównie na ostrej toksyczności chemikaliów. Jego zdaniem, potrzeba bardziej kompleksowych metod badawczych, które uwzględnią długotrwałe skutki zdrowotne kontaktu z pestycydami.

Konflikt nauki i polityki

Bloem podkreśla, że brak reakcji na znikome ślady ryzyka związane z pestycydami stanowi ogromne wyzwanie naukowe i polityczne. Jego zaangażowanie w badania nad chorobą Parkinsona ma na celu nie tylko lepsze zrozumienie mechanizmów choroby, ale także skierowanie uwagi decydentów na konieczność rewizji regulacji dotyczących ochrony zdrowia publicznego przed długotrwałymi skutkami zanieczyszczenia środowiska.

„`