Reaktor jądrowy MARIA pod Warszawą obchodzi 50-lecie działalności

„`html

Historia reaktora MARIA

Budowę reaktora rozpoczęto w czerwcu 1970 roku, a MARIA uruchomiona została po raz pierwszy 18 grudnia 1974 roku. Nazwa reaktora upamiętnia wybitną badaczkę promieniotwórczości Marię Skłodowską-Curie. Reaktor powstał w owczesnym Instytucie Badań Jądrowych, który obecnie funkcjonuje jako NCBJ. W odróżnieniu od elektrowni jądrowych, MARIA nie produkuje energii elektrycznej.

Funkcje i zastosowanie reaktora

Najważniejszym elementem badawczego reaktora jądrowego jest produkcja silnego strumienia neutronów. Dzięki niemu można między innymi napromieniać izotopy niezbędne do ratowania ludzkiego życia, wytwarzać nowe materiały dla różnych sektorów gospodarki oraz prowadzić badania fizyczne. Reaktor ten pozwala również szkolić kadry dla branży jądrowej.

Produkcja izotopów promieniotwórczych

Neutrony generowane w reaktorze MARIA wykorzystywane są do produkcji izotopów promieniotwórczych i źródeł promieniowania stosowanych w przemyśle, ochronie środowiska i zdrowiu. W MARII wytwarzane są przede wszystkim molibden-99, jod-131, lutet-177, fosfor-32, samar-153, kobalt-60 i holm-166. Te izotopy są podstawą preparatów eksportowanych pod marką POLATOM do ponad 80 krajów na całym świecie.

Wkład polskich specjalistów

Reaktor MARIA został zaprojektowany i zbudowany przez polskich specjalistów. To właśnie polscy fizycy, inżynierowie i technicy opracowali wszystkie parametry fizyczne reaktora, sprawdzili jego bezpieczeństwo i wykonali rozruch reaktora. Zdecydowana większość konstrukcji, układów i systemów została wykonana przez polskie zakłady i fabryki oraz pracowników IBJ.

Modernizacja i dalszy rozwój

Od czasu uruchomienia w 1974 roku, w MARII wprowadzono wiele usprawnień. Największymi zmianami było przejście z paliwa wysokowzbogaconego (80% zawartości rozszczepialnego uranu-235) na paliwo średnio- i następnie niskowzbogacone. Proces ten trwał do 2014 roku, a obecnie zawartość uranu-235 w paliwie wynosi 19,75%.

Perspektywy na przyszłość

Mimo iż MARIA ma już za sobą pół wieku istnienia, dzięki stałym usprawnieniom nadal jest jednym z najnowocześniejszych reaktorów badawczych i będzie mogła działać co najmniej do lat 50. XXI wieku.

Obecnie, MARIA jest jedynym działającym reaktorem badawczym w Polsce, choć w przeszłości istniało tu kilka innych reaktorów. W 1958 roku w Świerku uruchomiono radziecki reaktor badawczy EWA, który działał do 1995 roku. W Instytucie zbudowano także inne reaktory mocy zerowej takie jak MARYLA, ANNA i AGATA, służące do badań fizyki reaktorów oraz reaktor WANDA. Wszystkie one zostały jednak już zdemontowane.

„`