Czemu śmiech towarzyszy łaskotkom? Najnowsze wnioski badaczy

Badania nad łaskotkami: co wiemy i czego jeszcze nie odkryliśmy?

Temat łaskotek fascynował ludzi od wieków, ale dopiero dzięki nowoczesnym narzędziom i badaniom prowadzonym przez Konstantinę Kilteni i jej zespół, możemy liczyć na rzetelne odpowiedzi. Pomimo tego, przed naukowcami stoi jeszcze wiele zagadek do rozwikłania.

Dlaczego się śmiejemy?

Łaskotki to doświadczenie, które większość z nas pamięta z dzieciństwa czy interakcji z bliskimi. Reakcją na łaskotki jest często niekontrolowany śmiech i nieodparte pragnienie ponowienia tego doświadczenia, mimo że nie zawsze jest to przyjemne uczucie. Co ciekawe, sami nie potrafimy się łaskotać, chociaż nasze ręce są równie sprawne, jak te innych ludzi.

Wyzwania nauki

Według Konstantiny Kilteni z Instytutu Karolinska i Uniwersytetu Radboud, badanie łaskotek może mieć wiele istotnych implikacji mimo pozornej humorystyczności tematu. Zjawisko to przyciągnęło uwagę takich myślicieli jak Sokrates, Arystoteles czy Karol Darwin. Pomimo rozwoju nauk neurologicznych, wciąż nie rozumiemy, dlaczego niektóre dotknięcia wywołują śmiech, a inne nie, czy też dlaczego niektóre obszary naszego ciała są bardziej wrażliwe na łaskotki.

Zagadki do rozwiązania

Przegląd literatury naukowej przeprowadzony przez Kilteni wykazał wiele pytań bez odpowiedzi, które wyznaczają kierunek przyszłych badań. Większość badań do tej pory koncentrowała się na różnicach między a spontanicznym śmiechem, nie badając jednak, jak mózg przetwarza te bodźce. Co więcej, eksperymenty często polegały na ręcznym łaskotaniu, które trudno jest standaryzować. „W rzeczywistości istnieje stosunkowo niewiele badań na ten temat” – mówi Kilteni.

Robot zamiast ręki

Aby zapewnić precyzyjne i powtarzalne warunki badawcze, laboratorium Kilteni zostało wyposażone w specjalne urządzenie. Uczestnicy siadają na krześle, wkładają stopy przez otwory w płycie i są łaskotani przez mechaniczną rękę. Dzięki temu każdy bodziec jest identyczny, niezależnie od osoby. Pozwala to na bardziej dokładne badanie reakcji neurologicznych, na przykład za pomocą rezonansu magnetycznego, co może prowadzić do identyfikacji konkretnych obszarów mózgu odpowiedzialnych za reakcję na łaskotki.

Łaskotki w perspektywie ewolucyjnej

Chociaż temat wydaje się błahy, badania nad łaskotkami mogą rzucić światło na ewolucję zachowań społecznych i mechanizmów przetwarzania sensorycznego. Łaskotki są niemal uniwersalnym doświadczeniem u ludzi i niektórych zwierząt. Reakcje niemowląt i niektórych zwierząt, jak szczury, sugerują instynktowną emocjonalno-ruchową odpowiedź.

Różnice w odbiorze łaskotek zauważane są między osobami neurotypowymi a tymi z zaburzeniami. Osoby z autyzmem uważają dotyk za bardziej łaskoczący, natomiast osoby ze schizotypią doświadczają swojego własnego dotyku jako łaskoczącego w równym stopniu jak dotyk innych.

Naukowcy z zespołu Kilteni planują dalsze eksperymenty, także na osobach z uszkodzeniami mózgu, w celu zrozumienia, które regiony są odpowiedzialne za reakcję na łaskotki. „Stworzenie naukowego rygoru jest warunkiem, aby odpowiedzieć na pytania dotyczące ewolucyjnych wyjaśnień łaskotek” – mówi badaczka. Możliwe, że łaskotki pełniły kiedyś ważną funkcję adaptacyjną, którą zatraciliśmy lub której jeszcze nie odkryliśmy.

Konstantina Kilteni nie wyklucza, że łaskotki kryją w sobie więcej, niż nam się wydaje. „To wciąż ekscytująca zagadka do rozwikłania!” – podsumowuje.