Izraelsko-irański konflikt: Wpływ polityki Donalda Trumpa i rola Stanów Zjednoczonych
„`html
Izraelskie ataki na Iran – stanowisko USA i przebieg wydarzeń
Sekretarz stanu USA, Marco Rubio, poinformował w komunikacie prasowym, że izraelski atak na Iran został przeprowadzony z własnej inicjatywy tego kraju. Stany Zjednoczone nie uczestniczyły w działaniach ofensywnych przeciwko Iranowi, a ich najważniejszym priorytetem pozostaje zapewnienie bezpieczeństwa amerykańskim siłom w rejonie Bliskiego Wschodu. Rubio podkreślił, że Izrael powiadomił USA o swoich zamiarach, uzasadniając atak koniecznością samoobrony. Dodatkowo zaznaczył, że Iran nie powinien dopuszczać się ataków na interesy lub personel Stanów Zjednoczonych.
Komunikat Białego Domu opublikowano w mediach społecznościowych niecałą godzinę po rozpoczęciu ataków izraelskich na irańskie cele. Wcześniej tego samego dnia Departament Stanu wydał na platformie X ostrzeżenie dotyczące wzmożonego napięcia oraz trudnej sytuacji bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie, apelując do obywateli USA przebywających w regionie o zachowanie ostrożności oraz śledzenie bieżących komunikatów.
Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych – fakty i możliwe scenariusze
Na podstawie dostępnych informacji wiadomo, że Waszyngton został uprzedzony o planowanym ataku. Sascha Lohmann, specjalista ds. Stanów Zjednoczonych i członek zespołu badawczego w Fundacji Nauka i Polityka w Berlinie, zauważa: “Obecnie wszystko wskazuje na to, że izraelską operację logistycznie zrealizowano samodzielnie, co sugerują m.in. doniesienia dotyczące ukrytych dronów w Iranie”. Ekspert zastrzega jednak, że nie można całkowicie wykluczyć amerykańskiego wsparcia, zwłaszcza gdy chodzi o logistykę i techniczne aspekty, np. tankowanie wojskowych odrzutowców w powietrzu podczas powrotu z misji.
Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy Stany Zjednoczone dawały Izraelowi bezpośrednie wsparcie w tej operacji, jednak obecność 200 maszyn wojskowych w powietrzu rodzi uzasadnione pytania o ewentualny sojuszniczy udział.
Izraelskie ataki a irański program nuklearny
Naloty przeprowadzone wczesnym rankiem były głównie wymierzone w bazy wojskowe oraz infrastrukturę związaną z irańskim programem atomowym, m.in. w obiekt w Natanz, gdzie prowadzona jest wzbogacanie uranu. W wyniku ataków życie straciło kilku kluczowych oficerów armii Iranu, a także osoby zaangażowane w realizację irańskiego programu nuklearnego.
Przebieg negocjacji ws. programu nuklearnego po izraelskim ataku
Od kwietnia 2025 roku przedstawiciele Iranu i Stanów Zjednoczonych prowadzili rozmowy dotyczące umowy mającej zastąpić porozumienie atomowe, z którego USA wycofały się podczas pierwszej kadencji prezydenta Trumpa w 2018 roku. Po ostatnich atakach, amerykański prezydent Donald Trump wyraził opinię, że Iran nie powinien posiadać broni jądrowej. Zapowiedział jednocześnie nadzieję na powrót do negocjacji, choć nie wykluczył zdecydowanych działań w przypadku braku porozumienia.
- Donald Trump zaznaczył, że Stany Zjednoczone dysponują najnowocześniejszym sprzętem wojskowym na świecie, którego znaczna część znajduje się w Izraelu.
- Były prezydent USA ostrzegał, że jeśli Iran odrzuci proponowane warunki, może spotkać się z atakiem większym, niż sobie wyobraża.
- Według jego słów, przywódcy w Teheranie zostali ostrzeżeni przed konsekwencjami zaostrzenia stanowiska przeciwko porozumieniu nuklearnemu.
Trudna przyszłość negocjacji i rola kluczowych postaci
Kolejna tura rozmów amerykańsko-irańskich dotyczących możliwego nowego układu atomowego miała odbyć się w najbliższy weekend w Omanie. Spotkanie to zostało jednak odwołane przez Iran. Perspektywy wznowienia rozmów w przewidywalnej przyszłości są bardzo niepewne. Jedną z ofiar nalotów był Ali Szamchani, zaufany doradca przywódcy państwa irańskiego, Alego Chamenei. Szamchani miał odegrać ważną rolę podczas negocjacji nuklearnych z USA, a także wykazywał gotowość do podjęcia kompromisu. Jednak, jak twierdził, Teheran byłby gotów nawet zerwać współpracę z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej oraz wydalić inspektorów MAEA w sytuacji potencjalnego zagrożenia.
- Kontynuacja konfliktu o obecnym nasileniu wyklucza, zdaniem ekspertów, sensowność dalszego prowadzenia rozmów.
- Śmierć kluczowych negocjatorów, takich jak Szamchani, dodatkowo utrudnia powrót do dyplomatycznych rozwiązań.
- Irański program nuklearny pozostaje przedmiotem napięć i potencjalnych eskalacji na Bliskim Wschodzie.
„`
